گلودرد در کودکان: علت و درمان
گلو درد نوعی درد یا ناراحتی در گلو است. معمولا درد در هنگام عمل بلع بیشتر می‌شود. از نظر متخصص اطفال گلو درد یکی از شایع ترین بیماری‌ها است که به علت درد در قسمت پشت ریه ایجاد می‌شود. کودکانی که صحبت می‌کنند، از درد در پشت گلویشان، مخصوصا در هنگام بلع، شکایت دارند. در نوزادان یا کودکانی که صحبت نمی‌کنند، علائم مشخص نیست و شامل بی قراری کودک، مشکل در تغذیه دهانی و گریه کردن در هنگام تغذیه است. گلودرد در کودکان اغلب با فارنژیت اشتباه می‌شود، اما از نظر تخصصی فارنژیت به معنای التهاب ریه است و با معاینه فیزیکی مشخص می‌شود. یکی دیگر از بیماری‌هایی که ممکن است بشنوید التهاب لوزه است که در بسیاری از گلودردها دیده می‌شود.
علل گلودرد
عفونت ویروسی
گلودرد در کودکان علل زیادی دارد، اما شایع ترین علت گلودرد یک ویروس است. این ویروس اغلب ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا است. ویروس‌ها نیز مانند مونونوكلئوزها می‌توانند باعث ایجاد عفونتهای شدید گلو شوند. همچنین سرخک، آبله مرغان و خروسک نیز می‌توانند باعث ایجاد گلو درد شوند.
عفونتهای باکتریایی
عفونتهای باکتریایی شیوع کمتری دارند. این عفونت‌ها شامل عفونتهای استرپتوكوكی و عفونت گوش هستند. آفت دهانی نیز می‌تواند باعث گلودرد شود. یکی دیگر از عفونتهای باکتریایی که می‌تواند گلودرد ایجاد کند، سیاه سرفه است.
علائم گلودرد
- درد در گلو
- تب
- آبریزش بینی
- درد در گوش
- خستگی و بی اشتهایی
- تورم غدد لنفاوی
- لوزه‌ها و دانه‌های قرمز و متورم
- بوی بد دهان
- خارش گلو
چه زمانی باید به دنبال توصیه‌های پزشکی باشیم؟
اگر زخم‌هایی در دهان کودک باشد، بهتر است پزشک او را معاینه کند. و از آنجا که عفونتهای باکتریایی ممکن است در صورت عدم درمان به قسمت‌های دیگر بدن نیز آسیب برساند، اگر فکر می‌کنید مشکل کودک چیزی بیش از خشکی یا تحریک خفیف است، بهتر است پزشک گلوی کودک را معاینه کند.
همچنین اگر موارد زیر را مشاهده کردید، فورا فرزند خود را نزد پزشک ببرید:
- گلویش عفونی به نظر می‌رسد (قرمز روشن، متورم شده یا پر از نقاط چرکی است).
- فکر می‌کنید نمی‌تواند به راحتی عمل بلع را انجام دهد یا دهانش را خیلی باز کند.
- تنفس او سخت است.
- کاهش اشتها، علائم کم آبی، ترشحات دهانی بسیار زیاد، گردن سفت و یا بدخلقی بیش از حد دارد.
اگر فرزند شما کمتر از ۳ ماه دارد و تب او ۴/۱۰۰ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) یا بالاتر است، فورا به پزشک مراجعه کنید. اگر او حداقل ۳ ماهه است، از پزشک درمورد تب او سوال بپرسید. اگر کودک بین ۳ تا ۶ ماهه بوده و علائم گلو درد را داشته باشد و تب او به ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳/۳۸ درجه سانتیگراد) رسیده باشد یا اگر بیش از ۶ ماه بوده و تب او ۱۰۳ درجه فارنهایت (۳۹٫۴ درجه سانتیگراد) باشد، پزشک باید او را معاینه کند.
تشخیص گلودرد
- دمای ۱۰۱ درجه فارنهایت یا بالاتر ( ۳۸٫۳ درجه سانتی گراد)
- دشواری در تنفس یا بلع
- گرفتگی صدا
- گردن سفت و یا مشکل در باز کردن دهان
درمان
دارو
گلودرد در کودکان ناشی از عفونتهای ویروسی معمولا چهار تا پنج روز طول می‌کشد. در طول این مدت، ممکن است درمان به کاهش درد کمک کند اما به از بین بردن ویروس کمک نخواهد کرد. آنتی بیوتیک‌ها باعث کاهش درد ناشی از ویروس نمی‌شوند و استفاده از آنتی‌بیوتیک توصیه نمی‌شود. درد گلو را می‌توان با داروهای مسکن مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهابی استروئیدی مانند ایبوپروفن درمان کرد. استامینوفن ممکن است هر چهار تا شش ساعت یکبار نیاز باشد، اما نباید بیش از پنج بار در ۲۴ ساعت مصرف شود. در کودکان کمتر از ۳ ماه نباید بدون مشورت با یک متخصص بهداشت از استامینوفن استفاده شود. دوز استامینوفن باید براساس وزن کودک (نه سن) محاسبه شود. مصرف ایبوپروفن هر شش ساعت یکبار تجویز می‌شود. ایبوپروفن نباید در کودکان زیر ۶ ماه استفاده شود. دوز ایبوپروفن باید بر اساس وزن کودک (نه سن) محاسبه شود. مصرف آسپرین برای کودکان زیر ۱۸ سال به علت خطر ایجاد سندرم ری توصیه نمی‌شود.
درمان کم آبی
برخی از کودکان مبتلا به گلودرد در اثر دردی که دارند، نسبت به خوردن و آشامیدن بی میل هستند. کم آب نوشیدن منجر به بی آبی می‌شود. به منظور کاهش خظر کم آبی، والدین باید به کودکان مایعات گرم یا سرد بنوشانند و آنها را به وسیله محلول‌های آبرسان دهانی درمان کنند.
شستشوی دهان
غرغره آب نمک یک درمان آماده و دم دست برای کاهش درد گلو است. تاثیر این دارو کشف نشده اما خطری برای فرد ندارد. اکثر دستورالعمل‌ها استفاده از یک دوم تا یک چهارم قاشق چایخوری نمک برای هر فنجان آب (هشت اونس یا تقریبا ۲۴۰ میلی لیتر) را توصیه می‌کنند. آب باید غرغره شده و سپس دور ریخته شود (قورت داده نشود). کودکان کمتر از شش سال معمولا نمی‌توانند به درستی غرغره کنند.
قرص مکیدنی
قرص‌های مکیدنی متنوعی برای کاهش خشکی یا درد وجود دارند اما اثر آنها بیشتر از آب نبات سفت نیست. مکیدن آب نبات سفت برای برخی از کودکان تسکین دهنده است.
اقدامات دیگر
اقدامات دیگر شامل آرام نوشیدن نوشیدنی‌های گرم (مثل چای عسل یا لیمو، سوپ مرغ)، نوشیدنی‌های سرد یا خوردن دسرهای سرد و یخ زده (مثل بستنی و آبنبات چوبی) است. این درمان‌ها برای کودکان بی خطر است. عسل نباید به کودکان زیر یک سال داده شود زیرا خطر مسمومیت بتولیسم وجود دارد.
پیشگیری از گلودرد در کودکان
شستن دست‌ها یک روش ضروری و بسیار موثر برای جلوگیری از گسترش عفونت است. دست‌ها باید با آب و صابون مرطوب شوند و ۱۵ تا ۳۰ ثانیه به یکدیگر ماساژ داده شوند. باید به ناخن‌ها، بین انگشتان و مچ دست توجه ویژه داشت. دست ها باید کاملا شسته شده و با استفاده از یک حوله شخصی خشک شوند. اگر محلی برای شستن دست‌ها وجود نداشته باشد، استفاده از هندراب الکلی نیز روش خوبی برای ضدعفونی دست است. برای تمیز کردن دست با هندراب الکلی باید تمام سطح دست‌ها، انگشتان دست و مچ دست را با هندراب مالش داد تا زمانی که دست خشک شود و ممکن است نیاز باشد این کار چند بار تکرار شود. ضدعفونی با هندراب الکلی را می‌توان بارها و بارها بدون تحریک پوست یا کاهش اثربخشی هندراب انجام داد. هندراب‌ها به صورت مایع یا تیوپی در اندازه‌های کوچک و قابل حمل موجود هستند و می‌توان آنها را به راحتی در جیب یا کیف دستی همراه داشت. هنگامی که دستشویی در دسترس است، دست‌های کثیف باید با صابون و آب شسته شوند. دست‌ها را بعد از سرفه، تمیز کردن بینی یا عطسه بشویید. همیشه نمی‌توان از تماس با فرد بیمار خودداری کرد اما اگر از تماس با چشم‌ها، بینی یا دهان اجتناب شود، از گسترش عفونت جلوگیری می‌شود. علاوه بر این، هنگام عطسه یا سرفه باید از دستمال کاغذی استفاده شود. این دستمال‌ها باید فورا دور ریخته شوند. عطسه یا سرفه به آستین لباس (در قسمت داخلی آرنج) روشی دیگر برای نگه داشتن اسپری‌های بزاق و ترشحات است و این مزیت را دارد که دست‌ها را آلوده نمی‌کند.
