روش اندازه‌گیری تب و درجه حرارت بدن کودک و نوزاد با تب سنج
با این که غالباً شما با لمس کردن پیشانی نوزاد می‌توانید متوجه بالا رفتن دمای بدن او شوید اما فقط به کمک یک ترمومتر یا تب‌سنج می‌توان میزان بالا بودن دمای بدن را تعیین کرد. حتی اگر کودک شما احساس کند که بدن او گرم‌تر از حد معمول است شما لزوماً نیاز ندارید که دمای بدن او را چک کنید مگر این که علائم بیماری‌های دیگر نیز وجود داشته باشد. خواندن دمای بدن نوزاد ممکن است به چگونگی اندازه‌گیری دمای بدن و عوامل دیگر بستگی داشته باشد. دمای بدن کودک و علائم دیگر بیماری به پزشک در یافتن بهترین روش درمانی کمک می‌کند.
انواع تب‌سنج برای اندازه‌گیری دمای بدن کودک
هر تب‌سنجی که انتخاب کنید، باید مطمئن شوید که روش استفاده صحیح از آن را برای خواندن درجه حرارت دقیق بدن می‌دانید.
تب‌سنج دیجیتالی
تب‌سنج دیجیتالی معمولاً دقیق‌ترین و سریع‌ترین روش اندازه‌گیری میزان درجه حرارت بدن کودک است. این نوع تب‌سنج‌ها در شکل‌ها و اندازه‌های مختلفی وجود دارند و در اکثر داروخانه‌ها فروخته می‌شوند. دستورالعمل کارخانه‌ای این تب‌سنج‌ها را مطالعه کنید تا دریابید که این تب‌سنج به چه منظور طراحی شده است و چگونه باید دما را به طور کامل به وسیله آن خواند.
معمولاً تب‌سنج‌های دیجیتالی برای اندازه‌گیری دمای بدن به روش‌های زیر به کار برده می‌شوند:
- دهانی (قرار دادن آن داخل دهان)
- مقعدی (قرار دادن آن در مقعد کودک)
- زیربغلی (قرار دادن آن در زیر بغل کودک)
تب‌سنج درون گوشی
تب‌سنج الکترونیکی درون گوشی دمای پرده صماخ (دمای تولیدشده به وسیله پرده گوش) را اندازه‌گیری می‌کند. اگر چه این روش به صورت ساده و سریع برای کودکان و نوزادان انجام می‌شود اما دمای گوش برای کودکان زیر ۶ ماه یا کمتر از دقت لازم برخوردار نیست و تب‌سنج آن نیز گران‌تر است. اگر این تب‌سنج‌ها به درستی در محل مورد نظر در گوش قرار داده نشوند یا جرم زیادی در گوش کودک جمع شده باشد، دمای نشان داده شده توسط این تب‌سنج‌ها دقیق نیست.
تب‌سنج شقیقه‌ای
تب‌سنج عروق شقیقه‌ای، دمای بدن نوزاد را با حرکت دادنان از روی پیشانی به سمت پشت گوش از طریق تعیین دمای عروق شقیقه‌ای (عروق خونی پیشانی) اندازه‌گیری می‌کند. استفاده از این نوع تب‌سنج نیاز به تمرین دارد تا بتوان به وسیله آن میزان درجه حرارت بدن کودک را به دقت تب‌سنج‌های دهانی و مقعدی اندازه‌گیری نمود. عرق کردن بر دقت این تب‌سنج‌ها تأثیر می‌گذارد بنابراین باید مطمئن شوید که پیشانی کودک شما خشک است و باید چندین مرتبه دمای بدن اندازه‌گیری شود تا بتوان عدد به دست آمده را تأیید کرد.
تب‌سنج پستانکی
استفاده از تب‌سنج پستانکی راحت است اما دقت آن نسبت به تب‌سنج‌های مقعدی کمتر است و نباید برای نوزادان کوچک‌تر از ۳ ماه به کار گرفته شود. کودکان نیز باید پستانک را در دهان خود نگهدارند و چند دقیقه آن را حرکت ندهند که این کار تقریباً برای نوزادان و کودکان نوپا غیرممکن است.
تب‌سنج نواری
تب‌سنج پلاستیکی نواری (نوار پلاستیکی کوچکی که شما روی پیشانی نوزاد قرار می‌دهید) می‌تواند به شما نشان دهد که آیا کودک تب دارد یا نه اما عدد دقیقی به شما نمی‌دهد به خصوص در کودکان نوپا و خردسالان. اگر شما می‌خواهید مقدار تب نوزاد را به طور دقیق اندازه‌گیری کنید، استفاده از تب‌سنج نواری پلاستیکی روش مناسبی نیست.
تب‌سنج جیوه‌ای شیشه‌ای
تب‌سنج جیوه‌ای شیشه‌ای که یکی از پرکاربردترین انواع تب‌سنج است اما به دلیل قرار گرفتن کودک در معرض جیوه که یک ماده سمی است نباید مورد استفاده قرار گیرد.
چگونه درجه حرارت بدن نوزاد را اندازه‌گیری کنیم؟
همان طور که همه والدین می‌دانند، اندازه‌گیری درجه حرارت بدن کودک یک کار چالش‌برانگیز است اما یکی‌ای مهم‌ترین ابزاری است که پزشکان برای تعیین بیماری یا ابتلا به عفونت در کودکان در دست دارند. بهترین روش اندازه‌گیری درجه حرارت بدن کودک به سن کودک و دما بستگی دارد.
برای کودکان کمتر از ۳ ماهه شما باید با استفاده از تب‌سنج‌های دیجیتالی مقعدی درجه حرارت دقیق بدن آنها را اندازه‌گیری کنید. تب‌سنج‌های درون گوشی برای کودکان کمتر از ۶ ماه توصیه نمی‌شود زیرا کانال گوش آنها معمولاً کوچک است. تحقیقات نشان می‌دهد که تب‌سنج‌های عروق شقیقه‌ای نیز می‌تواند دما را با دقت خوبی در این گروه سنی نشان دهد.
برای کودکان بین ۳ تا ۶ ماهه یک تب‌سنج دیجیتال مقعدی هنوز بهترین انتخاب است اما می‌توانید از تب‌سنج‌های عروق شقیقه‌ای نیز استفاده کنید.
برای کودکان بین ۶ ماه تا ۴ ساله شما باید از تب‌سنج دیجیتال مقعدی، تب‌سنج عروق شقیقه‌ای یا تب‌سنج الکترونیکی درون گوشی استفاده کنید. شما همچنین می‌توانید از تب‌سنج‌های زیربغلی نیز برای تعیین دمای بدن کودک استفاده کنید که البته دقت این نوع تب‌سنج‌ها پایین است.
برای کودکان بیش از ۴ ساله در صورتی که کودک همکاری کند، شما می‌توانید از تب‌سنج‌های دیجیتال دهانی استفاده کنید. به هر حال کودکانی زیاد سرفه می‌کنند یا کودکانی که به دلیل انسداد بینی از طریق دهان نفس می‌کشند قادر به بستن دهان خود برای اندازه‌گیری دقیق درجه حرارت بدن به وسیله تب‌سنج‌های دهانی نیستند. در این موارد، شما می‌توانید از روش درون گوشی (با تب‌سنج الکترونیکی درون گوشی)، روش پیشانی (با استفاده از تب‌سنج عروق شقیقه‌ای) یا روش زیر بغلی (با استفاده از تب‌سنج دیجیتالی) استفاده کنید.
تب‌سنج دهانی
این فرایند برای کودکان بزرگ‌تر که همکاری می‌کنند آسان است.
- ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پس از این که کودک غذا خورد یا مایعاتی نوشید صبر کنید سپس دمای دهان او را اندازه‌گیری کنید. در هنگام اندازه‌گیری درجه حرارت دهان نباید در دهان کودک آدامس یا آب‌نبات باشد.
- نوک تب‌سنج را در زیر زبان کودک قرار دهید و از او بخواهید که لب‌های خود را ببندد. به کودک یادآوری کنید که دهان خود را باز نکند و صحبت هم نکند و با آرامش به طور عادی از طریق بینی خود نفس بکشد.
- زمانی که دستگاه بوق زد یا سیگنال دیگری نشان داد شما می‌توانید عدد روی دستگاه را بخوانید. عدد روی صفحه نمایش دستگاه و زمانی که درجه حرارت را اندازه‌گیری کرده‌اید را یادداشت نمایید.
دمای زیر بغل
این روش نیز یک راه ساده برای اندازه‌گیری دمای بدن کودک است با این که دقت این روش به اندازه روش‌های مقعدی یا دهانی نیست اما برخی والدین ترجیح می‌دهند که از روش زیربغلی استفاده کنند به خصوص برای کودکانی که نمی‌توانند تب‌سنج را در دهان خود نگه دارند.
- پیراهن و لباس زیر کودک را درآورید و تب‌سنج را در زیر بغل او قرار دهید (تب‌سنج باید روی پوست قرار گیرد نه روی لباس‌ها).
- دست کودک را روی قفسه سینه او قرار دهید تا تب‌سنج در زیربغل بایستد.
- زمانی که دستگاه بوق زد یا علامت دیگری نشان داد می‌توانید عدد روی دستگاه را بخوانید. عدد روی صفحه نمایش دستگاه و زمانی که درجه حرارت بدن کودک را اندازه‌گیری کرده‌اید را یادداشت کنید.
هر روشی را که انتخاب می‌کنید باید نکات زیر را در ذهن داشته باشید:
- هرگز دمای بدن کودک را بلافاصله پس از استحمام کردن یا پس از زمانی که کودک به مدت طولانی بسته شده است اندازه‌گیری نکنید زیرا این کارها بر دمای بدن کودک تأثیر می‌گذارند.
- در زمانی که در حال اندازه‌گیری دمای بدن کودک هستید بر او نظارت داشته باشید.
دمای مقعدی
قبل از این که پدر یا مادر شوید، بیشتر افراد در هنگام اندازه‌گیری دمای بدن از طریق مقعد خود را منقبض می‌کنند؛ اما نگران نباشید زیرا این یک فرایند ساده است:
- نوک تب‌سنج را با آب و صابون بشورید
- نوک تب‌سنج را با روان کننده‌هایی مانند وازلین چرب کنید.
- آماده کردن کودک:
- کودک را روی شکم و روی دامن خود یا روی یک محل سفت بخوابانید و کف دست خود را در قسمت پایین کمر او قرار دهید
- یا کودک را به صورت طاق‌باز بخوابانید و پاهای او را به سمت قفسه سینه او خم کنید و دستان خود را پشت ران‌های او قرار دهید.
- با دست دیگر تب‌سنج چرب شده را در مقعد او به اندازه ۱٫۵ تا ۲٫۵ سانتی‌متر فرو کنید یا آن را تا جایی که نوک تب‌سنج به طور کامل درون مقعد فرو رود قرار دهید. در صورتی که کودک هر نوع مقاومتی نشان داده کار را متوقف کنید.
- تب‌سنج را بین انگشت دوم و سوم خود به طور ثابت نگه دارید و دست خود را در پشت کودک قرا ر دهید. همزمان که تب‌سنج را در محل آن قرار می‌دهید، کودک را تسکین داده و به آرامی با او صحبت کنید.
- زمانی که بوق دستگاه یا علائم دیگر را شنیدید می‌توانید عدد نمایش داده شده را بخوانید. عدد روی صفحه نمایش دستگاه و زمانی که درجه حرارت بدن کودک را اندازه‌گیری کرده‌اید را یادداشت کنید.
