درمان اگزمای پوستی صورت و بدن نوزادان (قرمزی و خارش پوست بچه)

اگزمای نوزاد یک بیماری پوستی خشک و خارشی است که با برجستگی‌های قرمز رنگ کوچک پوستی و قسمت‌های پوسته‌پوسته‌شده روی پوست مشخص می‌شود. در برخی موارد از این ضایعات پوستی مایعی ترشح می‌شود یا دچار عفونت شده و می‌خارد. خراشیدن پوست باعث می‌شود که پوست به مرور زمان ضخیم و تیره شده و یا جای زخم‌ها روی آن باقی بماند. اگزما در نوزادان از دو ماهگی شروع می‌شود. اختلالات پوستی ممکن است ارثی باشند اما مسری نیستند و دیگران واگیر نمی‌گیرند. اگزما معمولاً از دوران نوزادی شروع شده و در 65 درصد از کودکان علائم آن در 12 ماه اول پس از تولد دیده می‌شود. اگزما مسری نیست و نوعی عفونت هم محسوب نمی‌شود اما با خراشاندن و خاراندن آن ممکن است باکتری‌ها داخل پوست نفوذ کرده و باعث ایجاد عفونت شوند بنابراین شما باید بلافاصله اقدامات ردمانی لازم را انجام دهید.

قسمت‌هایی از بدن که دچار اگزما می‌شوند

• نوزادان (در 6 ماهه اول پس از تولد): اگزما معمولاً در صورت، گونه‌ها، چانه، پیشانی و پوست سر دیده می‌شود. این بیماری ممکن است به قسمت‌های دیگر بدن نیز گسترش یابد اما در محل پوشک نوزاد که پوست او مرطوب است دیده نمی شود. پوست در این مرحله قرمز شده و کودک زیاد گریه می‌کند.
• نوزادان (6 تا 12 ماهه): در این مرحله، غالباً اگزما در آرنج‌ها و زانوهای نوزاد دیده می‌شود، در قسمت‌هایی از بدن کودک که در هنگام غلتیدن به راحتی ساییده و خراشیده می‌شوند. اگر اگزما عفونی شد، ممکن است یک پوسته زرد یا یک برآمدگی چرکین بسیار کوچک روی پوست ظاهر شود.

انواع اگزما در نوزادان

• درماتیت آتوپیک: یک نوع بیماری مزمن ارثی است که در بین نوزادانی که سابقه خانوادگی ابتلا به آلرژی، اگزما و آسم دارند بسیار شایع است.
• درماتیت تماسی: این مشکل پوستی زمانی که پوست با مواد تحریک‌کننده تماس پیدا می‌کند دیده می‌شود؛ زمانی که کودک در معرض این مواد محرک نباشد معمولاً این عارضه برطرف می‌شود.

دلایل و عواملی که احتمال ابتلا به اگزما را در نوزادان افزایش می‌دهند

دلیل این که نوزادان به اگزمای پوستی مبتلا می‌شوند هنوز مشخص نیست اما ترکیب عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی احتمال ابتلا به اگزما را در نوزادان افزایش می‌دهد. نوزادانی که اعضای خانواده آنها سابقه ابتلا به اگزما، تب یونجه و آسم دارند بیش از سایرین در معرض ابتلا به اگزمای پوستی هستند. با این که ابتلا به هر یک از این بیماری‌ها نباید دلیل ابتلا به بیماری دیگری شود اما احتمال ابتلا به تب یونجه یا آسم در نوزادانی که به اگزما مبتلا شده‌اند بیشتر از سایرین است. اگزما به دلیل اختلالات سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آید و توانایی رطوبتی پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهد. عوامل محیطی مختلفی ممکن است باعث واکنش سیتسم ایمنی بدن شوند. اگر کودک در معرض مواد آسیب‌زا قرار گیرد باعث ایجاد توورم می‌شود. این محرک‌ها شامل انواع آلرژیها، محرک‌های و مواد مختلف می‌شود. برخی از این مواد عبارتند از:

• موی حیوانات خانگی، آلاینده‌های محیطی و گرد و غبار
• غذاهای آلرژی‌زا مانند بادام‌زمینی، سویا و تخم‌مرغ
• لباس‌های پشمی یا لباس‌های بافته‌شده با الیاف مصنوعی
• دود سیگار
• محصولات معطر مانند مواد شوینده، عطر و خوشبوکننده‌های هوا
• گرما یا خشکی زیاد هوا
• عفونت‌های پوستی

علائم اگزمای پوستی در نوزادان

اگزما علامت مشخصی ندارد. در برخی نوزادان بثورات پوستی ممکن است خشک، قرمز و خارشی باشد و در برخی از آنها نیز ممکن است مایعاتی از این بثورات تراوش کند.

درمان

مرطوب کننده‌ها

مرطوب کننده‌ها بر اساس میزان چربی و آبی که دارند طبقه‌بندی می‌شوند. هر چه مرطوب کننده‌ها چرب‌تر باشند، معمولاً اگزمای نوزاد را بهتر درمان می‌کنند. همه مرطوب کننده‌ها اعم از پمادها، کرم‌ها و لوسیون ها باید به مقدار زیادی و حداقل دو مرتبه در روز روی پوست استعمال شوند. اگر مرطوب کننده‌ها تا 3 دقیقه پس از استحمام نوزاد روی پوست او مالیده شوند اثر آنها به مراتب بالاتر می‌رود. استفاده از پمادها معمولاً اولین گام درمان است. این پمادها نسبت به محصولات دیگر چرب‌تر بوده و شما می‌توانید برای درمان و کنترل اگزما از آنها استفاده کنید (پس از آن می‌توانید از کرم‌ها و لوسیون ها هم استفاده کنید) بنابراین زمانی که این پمادها را روی پوست‌های حساس استفاده می‌کنید معمولاً باعث سوزش نمی‌شوند و رطوبت را به خوبی حفظ می‌کنند. کرم‌ها نیز پس از پمادها متناسب با مقدار چربی که دارند می‌توانند برای حفظ رطوبت پوست بسیار خوب عمل کنند. لوسیون ها کمترین مقدار چربی را داشته و ممکن است مواد نگهدارند آنها باعث ایجاد سوزش در پوست‌هایی که خراشیده شده یا زخم هستند بشود.

 پمادهای استروئیدی

اگزماهای بسیار خفیف با استحمام درست و مناسب و مرطوب نگه داشتن دائمی پوست بهبود می‌یابند. اگزماهای خفیف ممکن است با استفاده از پمادهای سبک استروئیدی درمان شوند اما بیشتر نوزادان، کودکان نوپا و خردسالان مبتلا به درماتیت آتوپیک شدید باید از پمادهای نسبتاً قوی‌تر استروئیدی استفاده کنند تا اگزمای آنها کنترل شود. به این پمادها، پمادهای موضعی کورتیکواستروئیدی هم گفته می‌شود. پمادهای استروئیدی اگر به صورت صحیح مصرف شوند، بی خطر هستند. متخصص اطفال می‌تواند به شما در انتخاب مناسب‌ترین نوع پماد برای نوزادتان کمک کند.

استفاده از کرم‌های استروئیدی با قدرت مناسب که با شدت اگزما تعیین می‌شود از اهمیت زیادی برخوردار است.

آنتی‌هیستامین‌ها

در برخی موارد که اگزمای نوزاد به شدت خارشی بوده و یکی از دلایل خارش بدن نوزاد بوده و در خواب او اختلال ایجاد می‌کند آنتی‌هیستامین های خوراکی تجویز می‌شود اما این داروها به طور معمول برای درمان اگزما به کار نمی‌روند. پمادهای حاوی آنتی‌هیستامین مستقیماً روی پوست استفاده می‌شوند و باعث کاهش واکنش‌های آلرژیک می‌شوند. آنتی‌هیستامین‌های خوراکی در مواردی که عفونت‌های ثانویه پوستی ایجاد می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرند. معمولاً در صورتی که پماد بتواند اگزمای نوزاد را کنترل کند، متخصصین اطفال از تجویز داروهای خوراکی برای نوزادان اجتناب می‌کنند.

دوری از محرک‌های آلرژیک

• غذاهای آلرژی‌زا: اگر نوزاد شما به غذایی آلرژی داشته باشد آن غذا می‌تواند در ابتلای وی به اگزما نقش زیادی داشته باشد.
• آلرژی‌های محیطی: شامل گرد وغبار، قارچ، حیوانات خانگی و آلرژی‌های فصلی مانند گرده گل‌ها می‌شود این آلرژی‌های محیطی احتمال ابتلا به آلرژی بینی و آسم را بیش از اگزما افزایش می‌دهند. به هر حال، این موارد می‌توانند باعث ابتلا به اگزما شوند.

استحمام و وان‌های بلیچ (کلر)

حمام منظم نوزاد در درمان خشکی پوست بسیار مؤثر و مفید است. استفاده از وان بهتر از دوش است و باید گرم (نه داغ) بوده و حداقل زمان آن 10 دقیقه باشد. اگر نوزاد شما مبتلا به درماتیت آتوپیک متوسط تا شدید است یا سابقه ابتلا به عفونت دارد ممکن است پزشک استفاده از حمام بلیچ را به شما توصیه کند. حمام بلیچ برای پیشگیری از بروز عفونت و کنترل مقدار باکتری‌های روی پوست استفاده می‌شود. حمام بلیچ می‌تواند این باکتری‌ها را کنترل کرده تا باعث ایجاد عفونت نشوند. حمام بلیچ بی خطر است. برای نوزادان شما باید دو قاشق چای‌خوری ماده حمام بلیچ (کلر) را به ازای هر گالن آب در وان کودک بریزید. مطمئن شوید که بلیچ (کلر) قبل از تماس با پوست کودک شما رقیق‌شده باشد. از وارد شدن آب حاوی مواد بلیچ (کلر) به چشم کودک جلوگیری کنید. حمام بلیچ معمولاً چند مرتبه در هفته توصیه می‌شود. همیشه مرطوب کردن پوست نوزاد تا 3 دقیقه پس از هر نوع استحمامی مهم بوده و توصیه می شود زیرا اثر پمادها یا کرم‌های مورد استفاده در این صورت بسیار موثرتر خواهد بود.

پیشگیری

• مصرف شیر مادر حداقل در چهار ماه ابتدایی به پیشگیری از ابتلا به اگزما و آلرژی‌های دیگر در نوزادان کمک می‌کند.
• قرار نگرفتن در معرض عوامل آلرژی‌زای محیطی و آسم
• پرهیز از مصرف غذاهای آلرژی‌زا
• اجتناب از قرار دادن نوزاد در معرض دود سیگار: قرار نگرفتن نوزاد در معرض دود تنباکو از اهمیت زیادی برخوردار است. در صورتی که نوزاد در معرض دود سیگار قرار گیرد احتما ابتلای وی به آسم و مشکلات مزمن تنفسی دیگر افزایش می‌یابد.